Hoa đu đủ đực là loại dược tính có giá trị cao, không chỉ được sử dụng như một vị thuốc trong Đông y mà còn có khẩu vị vừa miệng trong món ăn hàng ngày. Hoa đủ đủ dực mọc nhiều ở các vùng nông thôn nhưng không phải ai cũng biết về công dụng của nó.
1. Hoa đu đủ
Đặc điểm
Cũng như nhiều loại cây khác, giống đu đủ chia ra làm 2 loại đực và cái. Thoạt nhìn bên ngoài, cây đu đủ đực sẽ không có gì khác biệt so với cây cái. Cụ thể, chúng có hình dạng màu sắc giống nhau và tốc độ sinh trưởng cũng như nhau. Tuy nhiên giống cây đu đực thường hiếm hơn, vì trong 100 hạt gieo cấy thì xác suất khoảng 3-5 cây là giống đực
Điều khác biệt rõ nhất giữa đu đủ đực và cái đó là cây đu đủ đực cho hoa mọc thành từng cụm hay chùm, cuống dài và rụng xuống không đậu quả. Còn cây cái thường có hoa mọc dính vào thân, sau đó cho quả tại thân
Hoa đu đủ đực có hoa màu trắng, có 5 cánh, đài hoa nhỏ. Hoa có mùi rất thơm, vì vậy chúng thường thu hút côn trùng đến để thụ phấn cho cây
Hiện nay cây đu đủ đực thường được trồng ở những vùng xen canh, hoặc những nơi trồng thảo dược đặc hữu. Bởi hoa đu đủ đục được dùng chủ yếu để làm dược liệu chữa bệnh.
Hoa đu đủ đực thường được thu hái theo vụ, từ tháng 5 – 10, có thể dùng được cả dạng tươi và dạng khô, có tác dụng trong chữa trị nhiều chứng bệnh khác nhau
Bên cạnh đó, lá đu đủ đực cũng có tác dụng chữa bệnh. Chúng có thể mọc đơn và mọc thành dạng chùm ở phần ngọn cây. cuống lá trông rất dài, còn phiến lá mềm và mỏng với chiều rộng không quá 60cm. Phần mặt dưới của lá có nhiều đường gân nhỏ nổi lên
Phân bố
Giống đu đực nói riêng và cây đu đủ nói chung có nguồn gốc từ Mexico. Sau đó, loại cây này được di thực sang các khu vực như Nam Mỹ, Trung Mỹ, Châu Phi và Châu Á. Hiện nay, cây đu đủ được trồng phổ biến ở các vùng khí hậu nhiệt đới như: Ấn Độ, Việt Nam hay Philipin.
Tại Việt Nam, giống cây đu đủ đực thường xuyên được tìm thấy chủ yếu ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Yên Bái, Sơn La, Lai Châu, Lạng Sơn…
2. Hoa đu đủ đực có tác dụng gì?
Tổng quan về hoa đu đủ đực
– Tên dược liệu: Hoa đu đủ đực
– Tên gọi khác: Phan qua thu, cà lao
– Tên khoa học: Carica papayL
– thuộc họ: Caricaceae
Đặc điểm, hình dạng nhận biết
Đu đủ thuộc nhóm cây ăn quả phổ biến ở nước ta. loài thực vật này được xếp vào nhóm đa tính vì có cả đực và cái. trong đó hoa đu đủ cái thì ra quả, hoa đu đủ đực thì không. Thông qua số lượng, hoa đu đủ đực thường hiếm hơn
Đu đủ đựa là loài cây mọc thẳng, mọc một ngọn duy nhất hoặc phân nhánh khi ngọn đó bị gãy khoảng 2- 3 ngọn. Thân cây xù xì, không nhẵn mịn và có màu xanh nhạt. Một cây đu đủ trưởng thành thường có chiều cao từ 3 – 10 m
Hoa đu đủ đực khi mọc nằm tập trung từ ngọn đến khoảng giữa thân cây và mọc theo cụm. Hoa có màu trắng, 5 cánh, nhụy vàng, vị đắng và có mùi thơm thoang thoảng đặc trưng
Thành phần trong hoa đu đủ đực
Nhiều nghiên cứu hiện đại cho biết, chiết xuất của hoa đu đủ đực rất giàu hoạt chất chống lão hóa. Vì vậy, nó có khả năng hỗ trợ điều trị bệnh ung thư, đồng thời ngăn ngừa sự phát triển của các tế bào xấu
Ngoài ra, trong thành phần của loại dược liệu này còn giàu phenol, beta – carotene, chất chống oxy hóa, axits gallic giúp bảo vệ tế bào và ngăn ngừa tình trạng máu nhiễm mỡ và sự lão hóa sớm.
Bên cạnh đó, hoa đu đủ đực còn có chứa hiều loại vitamin như A, E, chiết xuất papain. Các hoạt chất này rất tốt cho hệ tiêu hóa, đồng thời giúp tăng cường sự trao đổi chất trong cơ thể
Với những thành phần trên, hoa đu đủ đực xứng đáng là vị thuốc trong đông y vì mang đến nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe.
Dưới đây là những công dụng của hoa đu đủ đực
Hỗ trợ điều trị bệnh ung thư
Các nhà nghiên cứ đã chỉ ra rằng, các chất như phenol, beta – carotene tự nhiên trong hoa đu đủ có khả năng chống ô xy hóa mạnh mẽ và giúp tăng cường chức năng của hệ miễn dịch. Từ đó, loài hoa này đã được nghiên cứu và kết luận rằng có thể ngăn ngừa, ức chế và hỗ trợ điều trị ung thư rất tốt.
Đặc biệt khả năng kháng ung thư của hoa đu đủ đực còn mang đến ưu điểm là không gây độc tính, không cá tác dụng phụ và không cản trở hệ tuần hoàn máu. Vì vậy, phương pháp sử dụng dược liệu này trong việc hỗ trợ điều trị ung thư đã mang lại niềm hi vọng cho những bệnh nhân ung thư giai đoạn đầu.
Giúp họ giả bớt việc phải phụ thuộc quá nhiều vào thuốc Tây y thông thường, hay những hình thức tốn kém, nguy hiểm như tiêm truyền, xạ trị như trước.
Hỗ trợ trong tiêu hóa
Hoa đu đủ đực có công dụng trong việc hỗ trợ điều trị các bệnh lý về đường tiêu hóa như: Trào ngược dạ dày thực quản, viêm loét dạ dày, ợ nóng, khó tiêu…. Trong đó, thành phần men papain có trong hoa cũng giúp ngăn ngừa tình trạng táo bón và hỗ trợ tiêu hóa rất tốt
Ngoài ra, trong hoa đu đủ đực có hàm lượng cao các vi khoáng như vitamin A, E giúp cho hệ tiêu hóa hoạt động thuận lợi hơn, đồn thời thúc đẩy quá trình trao đổi chất trong cơ thể
Ngăn chặn đau tim và nguy cơ đột quỵ
Theo nghiên cứu mới nhất của một trường đại học tại Mỹ, số người trong độ tuổi trung niên khi được tăng cường bổ sung hàm lượng Beta – Carotene một cách đầy đủ có thể phòng ránh được các bệnh lý về tim mạch rất cao
Trong khi đó, hoa đu đủ đực lại chứa Beta – Carotene với hàm lượng dồi dào. Vì vậy, dược liệu này cũng được sử dụng để hỗ trợ chữa đau tim, đột quỵ
Với công dụng thông huyết, bổ máu đã được y học công nhận từ lâu, cây đu đủ đực còn được sử dụng để điều hòa tim mạch, giúp tái tim luôn khỏe mạnh. Từ đó góp phần giúp người bệnh kiểm soát được huyết áp, chống lại việc thành các khối huyết sâu, và phòng tránh nguy cơ đọt quỵ diễn ra bất ngờ
Hỗ trợ các bệnh vê đường hô hấp
Hoa có nhiều tác dụng đối với những bệnh về hô hấp, ho có đờm
Hoa đu đủ đực là vị thước “trị bách bệnh”. Bởi ngoiaf chữa ung thư, bệnh tiêu hóa, bệnh về tim mạch hay đột quỵ thì loại hoa này còn có công dụng tốt đối với những bệnh liên quan đến đường hô hấp
Trong đó đặc biệt hữu hiệu là điều trị chứng ho có đờm hoặc ho khan lâu ngày. Người ta thường kết hợp sử dụng với mật ong, hoặc lấy đu đủ hấp với đường phèn để đạt được kết qwuar tốt nhất
Bên cạnh đó, loại dược liệu này còn được bổ sung thêm chât skhangs viêm, nhờ đó mà cs thể cải thiện đáng kể các triệu chứng ở hệ hô hấp như ho, đau rát cổ họng, khàn giọng
Điều hòa, giảm cholesterol và huyết áp
Hiện nay, cây đu đủ đực được nhiều người sử dụng như những món ăn – bài thuốc hàng ngày nhằm hỗ trợ điều trị các bệnh về huyêt sáp, giúp lưu thông máu hiệu quả mà người bệnh không cần phụ thuộc vào thuốc Tây
Bởi nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, hoa đủ đực có chứa nhiều hợp chất từ Folate, chất chống oxy hóa. Chúng tác động giống như vị thuốc giảm cholesterol, ngăn ngừa hình thành mảng Cholesterol. Vì vậy mà giúp phòng tránh các bệnh liên quan đến đường huyết.
Hỗ trợ điệu trị tiểu đường
Trong hoa đu đủ đực có các thành phần hoạt chất giúp cải thiện nông độ Insulin trong cơ thể. Nhờ đó mà nồng độ Insulin được giữ ở trạng thái cân bằng, đường huyết luôn ổn định và những người mắc bệnh tiểu đường ít gặp các biến chứng
Tuy nhiên, đối với bệnh tiểu đường, hoa đu đủ đực chỉ có tác dụng hỗ trợ cải thiện nồng độ Insulin chứ không thể chữa khỏi dứt điểm được bệnh.
Vì vậy, người bệnh nên sử dụng kết hợp loại hoa này với phương pháp điều trị dưới sự chỉ định của bác sĩ nhằm mang đến hiệu quả tốt nhất.
Hỗ trợ giảm cân
Trong thành phần của hoa đu đủ dực có chứa nhiều chất xơ, vitamin. Vì vậy, chúng có thể giúp những người đang ở trong tình trạng thừa cân và béo phì ở trong tình trạng nhanh nó mà không tích trữ quá nhiều năng lượng trong cơ thể…
Bên cạnh đó, bạn cũng nên sử dụng các chế độ ăn uống và tập luyện phù hợp, cùng lối sống khoa học cũng sẽ giúp phòng tránh được các bệnh liên quan đến xương khớp hay tim mạch…
Ngăn chặn sự phá triển của các gốc tự do
Gốc tự do được biết đến như là nguồn cơn của những bệnhmãn tính như: ung thư, Viêm loét dạ dày, xơ vữa động mạch… Vì vậy biện pháp bảo vệ sức khỏe tốt nhất là cần chủ động ngăn chặn sự phát triển của các gốc tự do gây hại có trong cơ thể
Trong khi đó, hoa đu đủ đực vẫn là 1 vị thuốc được đánh giá cao nhờ chứa chất chống oxy hóa, cùng với các Vitamin A,C, E nên có khả năng chống lại các gốc tự do xâm nhập vào cơ thể một cách hiệu quả
3. Hoa đu đủ chữa bệnh gì
Dù được sử dụng rộng rãi cả trong y học cổ truyền lẫn y học hiện đại nhưng không phải ai cũng biết được hoa đu đủ đực chữa bệnh gì. bên cạnh các tác dụng nêu trên, dược liệu này thuwnowngf được sử dụng để chữa trị các bệnh sau:
– Viêm họng
– Sỏi hận
– Tiểu rắt
– Đau niệu đạo
– Hỗ trợ điều trị ung thư
– Chữa đau dạ dày
– Hoa khan, ho gà, ho nhiều về đêm
– Chữa viêm phế quản
4. Hoa đu đủ đực ngâm mật ong
Tác dụng
Hoa đu đủ đực là loại thảo dược tự nhiên quý hiếm đem lại nhiều công dụng tốt cho sức khỏe con người. Trong đó, ngoài việc sử dụng hoa đu đủ để làm thực phẩm xào nấu trong các bữa ăn hàng ngày thì người ta còn sử dụng hoa đu đủ đực ngâm mật ong trị liệu một số bệnh như:
– Điều trị viêm loét dạ dày
– Tốt cho đường hô hấp, chữa viêm họng
– Làm hạ đường huyết
– Cải thiện chức năng tiêu hóa
– Phòng chống ung thư
Cách ngâm hoa đu đủ đực với mật ong
*) Sơ chế hoa đu đủ đực
Khi thu hoạch nên hái hoa vào lúc sáng sớm, thời điểm trời còn sương sớm. Và chọn những bông hoa mới bung nở để có hàm lượng dược tính cao nhất
Có thể sử dụng hoa đu đủ đực khô hoặc tươi khi ngâm với mật ong. thường thời gian ngâm hoa khô sẽ lâu hơn so với việc sử dụng hoa tươi để ngâm
Nếu hoa đu đủ đực ngâm với mật ong là hoa tươi thì cần rửa nhiều lần với nước sạch để loại bỏ hết bụi bẩn. Mếu mua hoa bên ngoài thì có thể ngâm hoa với nước muối loãng vài phút
Nếu ngâm hoa khô thì khi phoi hoa tươi cần phơi trong bongsraam khoảng 3 – 4 ngày cho đến khi cánh hoa và cuống hoa khô lại
*) Cách ngâm
– Chuẩn bị
+ Hoa đu đủ đực
+ Mật ong rừng nguyên chất
+ Bình thủy tinh sạch
– Thực hiện
+ Hoa đu đủ đực sau khi mua về hoặc hái về đem rửa sạch rồi để ráo nước
+ Rửa và lau kho bình thủy tinh
+ Cho một ít hoa đu đủ xuống đáy bình rồi đỏ mật ong phủ lên rồi cứ tiếp tục một lớp hoa một lớp mật ong
+ Để bình ngam nơi khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp của mặt trời. Để trong vong 1 tháng thì bắt đầu có thể sử dụng
+ Mỗi ngày sử dụng 2-3 lần. mỗi lần lấy 2 thìa pha với nước ấm để uống trực tiếp
Hoa đu đủ hấp mật ong
Nếu việc dùng mật ong hấp đu đủ không dùng được luôn mà phải đợi ít nhất là 1 tháng thì có thể hấp đu đủ với mật ong lại có thể sử dụng được ngay
Lấy 10 – 20g hoa đu đủ đực cùng với 2-3 muỗng mật ong cho vào bát sau đó đem chưng cách thủy. Đợi khoảng 15 – 20 phút thì lấy bát ra, nghiền nát hoa rồi thêm một ít nước sôi để nguội trộn đều và có thể sử dụng. Để đạt được hiệu quả, nên uống mỗi ngày 3- 4 lần
Lưu ý khi sử dụng hoa đủ đủ đực ngâm với mật ong
– Phụ nữ mang thai không được sử dụng bởi trong hoa đu đủ đực có chất papain gây ảnh hưởng xấu đến thai nhi. Thậm chí nếu dùng liều cao có thể gây sẩy thai, nếu có dùng phải thăm khám và có chỉ định liều lượng từ bác sỹ
– Không sử dụng cho trẻ dưới hai tuổi
– Khi thấy bình hoa đu đủ đực ngâm mật ong có dấu hiệu hỏng, biến chất hoặc có mùi khó chịu thì cần ngưng sử dụng ngay. Nếu không sẽ gây đau bụng
– Không nên quá lạm dụng hoặc sử dụng quá liều để tránh ảnh hưởng không tốt đến cho sức khỏe. Nếu sau khoảng 1 tuần sử dụng mà bệnh tình không thuyên giảm thì nên đến ngáy bệnh viện gần nhất
– Không dùng cho người thường bị lạnh chan tay, tiêu chảy
– Người bệnh cần kiêng đậu xanh và rau muongs khi dùng hoa đu đủ chữa bệnh
– Nên uống trà hoa đu đủ sau ăn
– Bài thuốc phát huy hiệu quả chậm nên cần duy trì ít nhất 6 tháng trở nên
– Người dùng hoa đu đủ cần kiêng chất kích thích, rượu bia, thuốc lá và duy trì chế độ tập luyện nghỉ ngơi phù hợp
5. Cách sử dụng lá đu đủ và hoa đu đủ đực
Đối với dạng hoa tươi
Thích hợp để nấu thành các món ăn tùy thích, vừa giúp bồi bổ sức khỏe hàng ngày, vừa mang lại những công dụng chữa bệnh hiệu quả.
Hoa đu đủ đực làm được rất nhều món ăn, nhưng món mà mọi người biết và làm nhiều nhất chính là món xào và món luộc. Vì vừa làm dịu độ đắng, vừa kết hợp được với các loại rau quả, thịt khác… giúp cho ngon miệng, làm tăng thêm chất dinh dưỡng bổ sung cho cơ thể
– Hoa đu đủ xào tỏi
– Hoa đu đủ xào thịt bò
– Hoa đu đủ xào trứng
– Hoa đu đủ xào lòng gà
– Gỏi hoa đu đủ
Đối với hoa phơi khô
Với dạng khô, hoa đu đủ đực có rất nhiều cách sử dụng khác nhau như: Nấu nước, pha trà, ngâm rượu hay ngâm mật ong…. Dưới đây là hướng dẫn một số cách dùng phổ biến
– Cách pha trà hoa
+ Chuẩn bị: khoảng 20 – 30g hoa đu đủ đực
+ Đem rửa sạch, sau đó cho vào ấm pha chuyên dụng
+ Cho 300ml nước đung sôi vào ấm trà
+ Để khoảng 15 phút cho trà ngấm, rồi rót ra dùng
– Ngâm rượu
Tác dụng của hoa đu đủ đực ngâm rượu là giúp giảm ho, cải thiện tiêu hóa và đau nhức xương khớp hiệu quả
+ Chuẩn bị: Hoa đu đủ đã sao vàng hạ thổ khoảng 1kg cùng với 6 lít rượu trắng
+ Thời gian để ngâm rượu hoa đu đủ trong khoảng 1 tháng trở lên
+ Để tăng chất lượng cho rượu có thể ngâm cùng với khoảng 200ml mật ong
Nên uống hoa đu đủ tươi hay khô
Nhiều người băn khoăn không biết nên uống hoa đu đủ tươi hay khô sẽ mang lại công dụng tốt hơn, về vấn đề này thì cả 2 loại đều có công dụng như nhau. Tuy nhiên, dùng lá đu đủ, hoa đu đủ tươi sẽ khó uống hơn vì có vị đắng khó kiểm soát được số nhựa trong nước
Ngược lại, với lá đu đủ và hoa đã phơi khô thì tính thuốc của nhựa đu đủ đã được làm dịu đi. Đồng thời người ta cũng dễ kiểm soát được độ đậm nhạt khi pha trà, dựa theo màu của nước trà
